با ورود فصل‌های سرد سال، تغییرات دما تاثیرات قابل توجهی بر زندگی روزمره انسان‌ها می‌گذارد. در این زمان، نیاز به گرمایش فضاهای داخلی به شدت افزایش می‌یابد و سیستم‌های گرمایشی مانند بخاری‌ها و پکیج‌های گرمایشی به یکی از ارکان اصلی زندگی تبدیل می‌شوند. در فصل‌های سرد سال، استفاده از وسایل گرمایشی افزایش می‌یابد و خطر تجمع منوکسید کربن نیز بیشتر می‌شود. نصب دستگاه‌های تشخیص منوکسید کربن در خانه‌ها و آگاهی از روش‌های پیشگیری می‌تواند به کاهش خطرات ناشی از این گاز کمک کند .

علائم مسمومیت با مونوکسید کربن

مسمومیت با منوکسید کربن می‌تواند عواقب جدی داشته باشد و در برخی موارد حتی به مرگ منجر شود. علائم اولیه مسمومیت شامل سردرد، سرگیجه، ضعف و حالت تهوع است که ممکن است به راحتی با علائم دیگر بیماری‌ها اشتباه گرفته شود. به همین دلیل، آگاهی از خطرات این گاز و نشانه‌های مسمومیت با آن بسیار مهم است.

علائم اولیه

 مسمومیت با مونوکسید کربن ممکن است با علائمی شبیه به آنفلوانزا آغاز شود، از جمله سردرد، سرگیجه، ضعف، حالت تهوع، استفراغ و خواب آلودگی. این علائم می‌توانند به راحتی نادیده گرفته شوند.

 تاثیر بر سیستم عصبی

 در صورت عدم درمان، مسمومیت می‌تواند به آسیب‌های جدی عصبی منجر شود. این آسیب‌ها ممکن است شامل اختلالات حرکتی، مشکلات حافظه و تغییرات در رفتار باشد.

 آسیب به قلب

مونوکسید کربن می‌تواند باعث کاهش سطح اکسیژن در خون شود که می‌تواند به مشکلات قلبی، از جمله درد قفسه سینه و حتی حمله قلبی منجر شود.

خطر مرگ

 در دزهای بالای مونوکسید کربن، مسمومیت می‌تواند به سرعت به مرگ منجر شود. این خطر به ویژه در محیط‌های بسته و کم‌هوا بیشتر است.

 عوارض بلندمدت

 افرادی که از مسمومیت خفیف تا متوسط رنج می‌برند، ممکن است بعدا دچار عوارض بلندمدت مانند اختلالات شناختی و مشکلات روانی شوند.

 خطر برای گروه‌های خاص

 زنان باردار، نوزادان، سالمندان و افرادی که دارای بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی یا ریوی هستند، بیشتر در معرض خطر مسمومیت با مونوکسید کربن قرار دارند.

دلایل مسمومیت با مونوکسید کربن

استفاده از وسایل گرمایشی غیراستاندارد

 استفاده از بخاری‌های بدون دودکش، آبگرمکن‌های معیوب و یا بستن دودکش بخاری‌ها از جمله دلایل اصلی مسمومیت با مونوکسید کربن است.

تهویه نامناسب

 عدم تهویه مناسب در محیط‌هایی که از وسایل گرمایشی استفاده می‌شود، باعث تجمع مونوکسید کربن می‌شود.

پیشگیری از مسمومیت با مونوکسید کربن

نصب دتکتور مونوکسید کربن

 نصب دتکتور مونوکسید کربن در محیط‌های مسکونی و کاری می‌تواند به تشخیص زودهنگام این گاز کمک کند.

تهویه مناسب

 اطمینان حاصل کنید که محیط‌هایی که از وسایل گرمایشی استفاده می‌کنید، به خوبی تهویه شوند.

آموزش ایمنی

 به اعضای خانواده، به ویژه کودکان، در مورد خطرات مونوکسید کربن و روش‌های پیشگیری از مسمومیت با آن آموزش دهید. در صورت مشاهده هرگونه علائم مسمومیت با مونوکسید کربن، فورا محل را ترک کرده و با اورژانس تماس بگیرید.

استفاده نادرست از بخاری‌های قابل حمل

هرگز بخاری‌های قابل حمل را در مکان‌های بسته یا بدون تهویه استفاده نکنید.

چرا مونوکسید کربن خطرناک است؟

بی‌علامت بودن

مونوکسید کربن هیچ نشانه هشداردهنده‌ای ندارد و به همین دلیل تشخیص آن بسیار دشوار است.

اثر سریع

این گاز به سرعت وارد جریان خون شده و با هموگلوبین خون ترکیب می‌شود. این ترکیب مانع از انتقال اکسیژن به سلول‌های بدن می‌شود و در نتیجه باعث خفگی سلولی می‌شود.

علائم گمراه کننده

 علائم اولیه مسمومیت با مونوکسید کربن شبیه به آنفلوآنزا یا سرماخوردگی است و همین امر تشخیص صحیح را با مشکل مواجه می‌کند.

اگر دچار گازگرفتگی شدیم چه کنیم؟

خروج از محیط آلوده

اگر متوجه علائم شدید، بلافاصله از محلی که مشکوک به وجود گاز CO است خارج شوید. اگر در یک ساختمان هستید، درب‌ها و پنجره‌ها را باز کنید تا تهویه بهتری ایجاد شود.

تماس با خدمات اضطراری

 بعد از خروج از محل، بلافاصله با شماره‌های اضطراری (مانند ۱۱۵ یا ۹۱۱) تماس بگیرید و وضعیت خود را گزارش دهید. به اپراتور اطلاعات دقیقی درباره علائم خود و تعداد افرادی که ممکن است دچار مسمومیت شده‌اند، بدهید.

مراقبت از دیگران

اگر افراد دیگری نیز در محل بوده‌اند، وضعیت آن‌ها را بررسی کنید. اگر آن‌ها نیز علائم مشابهی دارند، به آن‌ها کمک کنید تا از محل خارج شوند.

انتظار برای کمک

منتظر بمانیدتا زمان رسیدن خدمات اضطراری، در مکانی امن و دور از منبع گاز مونوکسید کربن بمانید. اگر کسی بیهوش شده باشد، سعی کنید او را به هوای تازه منتقل کنید.

ناهید آذرنوش_خبرنگار تحریریه جوان قدس